Kıyı Şeridinde Lidar Sistemi ile Harita Üretimi ve Kullanımı

1. Giriş

Kıyı şeridi, kara ile deniz arasındaki geçiş bölgesi olması nedeniyle, jeolojik, ekolojik ve sosyoekonomik açıdan büyük öneme sahiptir. Kıyı alanlarının yönetimi, planlaması ve korunması amacıyla doğru, güncel ve detaylı harita verilerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağlamda, LIDAR (Light Detection and Ranging) teknolojisi, kıyı haritalamasında yüksek hassasiyet ve verimlilik sağlayan modern bir ölçüm yöntemidir.

2. LIDAR Teknolojisinin Tanıtımı

LIDAR sistemi, bir ışık kaynağı olarak genellikle lazer kullanan ve bu ışığın yüzeylere çarpıp geri dönme süresine dayalı olarak mesafe ölçümleri yapan bir uzaktan algılama teknolojisidir. LIDAR, hava araçları, insansız hava araçları (İHA), kara araçları ya da tripod üzerine monte edilen sabit sistemlerle kullanılabilir. Kıyı bölgelerinde özellikle hava LIDAR sistemleri tercih edilmektedir.

3. Kıyı Şeridinde LIDAR Kullanımının Önemi

Kıyı alanlarında LIDAR kullanımı, detaylı topografik ve batimetrik veriler üretmeyi mümkün kılar. Dalga etkileri, erozyon, sediment birikimi gibi doğal süreçlerin izlenmesinde kritik rol oynar. Ayrıca, kıyı dolgu projeleri, liman ve marina yapımı, taşkın risk haritaları gibi mühendislik projelerinde LIDAR verileri temel kaynak olarak kullanılır.

4. LIDAR ile Kıyı Haritalaması Süreci

LIDAR ile kıyı haritalaması genellikle aşağıdaki adımlarla gerçekleştirilir:1. Uçuş planlaması: Hava koşulları, deniz seviyesi ve güneş açısına dikkat edilir.2. Veri toplama: Uçuş sırasında LIDAR sensörleri yüzeyin 3D nokta bulutunu toplar.3. Veri işleme: Ham veriler filtrelenir, sınıflandırılır ve dijital arazi modelleri (DTM), dijital yüzey modelleri (DSM) oluşturulur.4. Harita üretimi: Nokta bulutlarından kıyı çizgileri, kontur hatları, yüksek çözünürlüklü haritalar elde edilir.

5. Kıyı Alanlarında LIDAR Kullanım Alanları

- Erozyon analizi ve sahil değişim takibi- Kıyı yapı projelerinin mühendislik tasarımı- Deniz taşkını risk haritalarının oluşturulması- Batimetrik LIDAR ile deniz tabanı haritalaması- Habitat haritalaması ve çevresel etki analizleri

6. Türkiye'deki Uygulamalar ve Sanal Harita Mühendislik

Türkiye’de kıyı şeridinde LIDAR uygulamaları özellikle Karadeniz, Ege ve Akdeniz kıyılarında gerçekleştirilmiştir. Bazı büyük şehirlerin kıyı koruma ve dolgu projelerinde, hava LIDAR sistemleriyle detaylı ölçümler alınmaktadır. Sanal Harita Mühendislik firması, Antalya ve çevresinde kıyı ve marina alanlarında bu teknolojiyi kullanarak yüksek hassasiyetli dijital harita ve model üretiminde uzmanlaşmıştır.

7. Sonuç

Kıyı şeridinin sürdürülebilir yönetimi ve doğal afetlere karşı hazırlıklı olunması açısından LIDAR teknolojisinin önemi giderek artmaktadır. Hızlı veri toplama, yüksek çözünürlük, geniş alan taraması gibi avantajları sayesinde LIDAR, kıyı haritalamasında vazgeçilmez bir araç haline gelmiştir.