Türkiye'de Faro Lazer Tarama Sistemleri Uygulamaları

Bu belgede, Faro lazer tarama sistemlerinin Türkiye'deki farklı kullanım alanları, gerçekleştirilen projeler ve bu sistemlerin sağladığı katkılar detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Kültürel mirasın korunmasından, altyapı projelerine; akademik çalışmalardan, endüstriyel uygulamalara kadar birçok farklı sahada kullanılan Faro lazer tarama sistemleri ile ilgili örnekler aşağıda sunulmuştur.

1. Topkapı Sarayı ve Safranbolu Evleri

2. Avrasya Tüneli ve Yeni Havalimanı Projeleri

Faro lazer tarama sistemleri, Avrasya Tüneli gibi büyük altyapı projelerinde yüksek hassasiyetli ölçüm ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Tünel kazısı, iç yapı düzenlemeleri ve kaplama kontrolleri sırasında kullanılarak dijital ikiz oluşturulmuş, deformasyon analizleri yapılmıştır. Aynı şekilde İstanbul Yeni Havalimanı’nın inşaat sürecinde Faro tarayıcılar ile terminal binaları, apronlar ve taşıyıcı sistemler üç boyutlu olarak taranmıştır. Bu sayede BIM modelleriyle entegre edilerek iş takibi, imalat doğrulama ve alan yönetimi sağlanmıştır. Tüm bu veriler sayesinde, olası sapmalar erkenden tespit edilip müdahale edilmiştir.

3. İstanbul Tarihi Yarımada 3D Modelleme

Gebze Teknik Üniversitesi ve Selçuk Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen projelerde, İstanbul’un Tarihi Yarımada bölgesindeki binalar, anıtlar ve camiler Faro lazer tarayıcılarla taranarak yüksek doğrulukta üç boyutlu modeller oluşturulmuştur. Bu modeller, hem şehir planlaması hem de akademik araştırmalar için kullanılmaktadır. Tarama sonrası elde edilen nokta bulutu verileri, FARO SCENE yazılımı ile işlenmiş, ardından mesh modeller ve ortofotolar oluşturulmuştur. Karmaşık geometrilerin doğru analiz edilmesini sağlayan bu teknik, geleneksel ölçüm yöntemlerine göre zaman ve maliyet açısından büyük avantaj sağlamıştır.

4. Çamlıca ve Beylerbeyi Cephe Taramaları

Cephe taramaları, mimari analiz ve restorasyon planlaması açısından büyük önem taşımaktadır. Çamlıca ve Beylerbeyi’ndeki tarihi yapıların cepheleri, Faro Focus 3D cihazı ile detaylı olarak taranmış, pencere açıklıkları, çıkmalar, kabartmalar ve süsleme detayları milimetrik düzeyde kaydedilmiştir. Bu çalışmalar sonucunda, yapı cephelerinin üç boyutlu dijital modelleri hazırlanmış, restorasyon öncesi belgelenmiş ve gelecekteki çalışmalar için dijital arşiv niteliği taşımıştır. Özellikle taş malzeme üzerindeki bozulmalar, çatlaklar ve nem etkileri lazer taramalarla tespit edilebilmiştir.

5. Harran Üniversitesi – Yaylak Ulu Camii

Yaylak Ulu Camii’nin dijital belgelenmesi kapsamında, Harran Üniversitesi tarafından yürütülen bir çalışmada Faro Focus 3D lazer tarayıcı ile 13 farklı istasyondan ölçüm yapılmıştır. Yapının iç mekânı, minber, mihrap, kubbe ve sütunlar gibi önemli mimari öğeleri detaylı bir şekilde taranmıştır. Nokta bulutu verileri birleştirilerek, yapının bütüncül bir 3D modeli oluşturulmuştur. Bu model restorasyon planlaması, statik analizler ve tarihi belgelerle karşılaştırma çalışmaları için kullanılmaktadır. Aynı zamanda eğitim materyali ve sanal turlar için de uygun hale getirilmiştir.

6. Çanakkale – Çakmak Hattı Siperleri

Çanakkale Savaş Alanları’nda, Çakmak Hattı bölgesindeki siperler ve Alman Krupp topları gibi savaş kalıntıları Faro Focus X330 cihazı ile taranmıştır. Yüksek menzilli bu cihaz sayesinde geniş açık alanlar bile hassasiyetle belgelenmiş, 3D VR modelleri oluşturulmuştur. Elde edilen veriler, ziyaretçi merkezlerinde interaktif sergilerde kullanılmakta, aynı zamanda arkeolojik analizlerde kullanılacak dijital kayıtlar olarak arşivlenmektedir. Bu tür çalışmalar, tarihî mirasın gelecek nesillere aktarılması açısından önemlidir.

7. Sekilyurt Yeraltı Yapıları

Sekilyurt bölgesindeki yeraltı sığınakları gibi zor erişimli ve karanlık alanlarda, Faro Focus 3D lazer tarayıcılar büyük kolaylık sağlamıştır. Cihazın düşük ışıkta çalışma yeteneği ve yüksek doğruluğu sayesinde yer altı geçitleri, odalar ve bağlantılar detaylı bir şekilde haritalanmıştır. Bu tür taramalar hem arkeolojik araştırmalar hem de sivil savunma planlamaları için veri üretmektedir. Aynı zamanda topoğrafik olarak karmaşık alanlarda klasik ölçüm yöntemleriyle karşılaştırıldığında çok daha hızlı ve etkili sonuçlar alınmaktadır.

8. Arkeolojik ve Kültürel Miras Taramaları

Türkiye genelinde yürütülen arkeolojik kazılarda ve kültürel miras alanlarında Faro Focus S 350 cihazı sıklıkla tercih edilmektedir. 350 metreye kadar menzil sunan bu cihaz, tarihi yapılar, höyükler, antik kent kalıntıları gibi geniş alanların detaylı belgelenmesini sağlar. Üç boyutlu belgeler, restorasyon çizimlerine temel oluştururken aynı zamanda yayınlarda, eğitimde ve dijital arşiv projelerinde kullanılmaktadır. Bu sistemler sayesinde, geçmişin izleri dijital olarak geleceğe taşınabilmektedir.

9. Endüstriyel ve Ticari Uygulamalar

Göktürk Harita, İBB Harita Müdürlüğü gibi firmalar ve kamu kurumları, Faro Focus serisi cihazları bina içi modelleme, dış cephe ölçümü, çatlak analizleri ve makine montaj denetimleri gibi birçok endüstriyel uygulamada kullanmaktadır. Özellikle üretim tesisleri, AVM'ler, tarihi yapılar ve kamu binalarında mevcut durumun hassas şekilde ölçülmesi için tercih edilmektedir. Elde edilen modeller, CAD çizimlerine entegre edilerek proje geliştirme süreçlerinde, yangın kaçış planlarında ve yapı güvenliği kontrollerinde kullanılmaktadır.

Faro lazer tarayıcı sistemleri, özellikle kültürel mirasın korunması ve dijitalleştirilmesi sürecinde büyük önem taşımaktadır. Türkiye’de yapılan birçok önemli kültürel miras projesinde bu cihazlar tercih edilmiştir. Topkapı Sarayı Harem bölümü gibi mimari karmaşıklığı ve tarihî değeri yüksek yapılar, Faro Focus 3D lazer tarayıcı ile yüksek çözünürlükte taranarak üç boyutlu modellenmiştir. Bu süreçte hem yapısal öğeler (duvarlar, kemerler, tavan işlemeleri) hem de detay unsurlar (ahşap süslemeler, pencere çerçeveleri, taş motifler) milimetrik hassasiyetle kaydedilmiştir. Safranbolu’da ise geleneksel Osmanlı evlerinin korunması için kapsamlı taramalar yapılmış, mevcut durumun belgelenmesi sağlanmıştır. Bu çalışmalar, restorasyon projeleri öncesinde doğru planlama yapılmasına, gelecekteki restorasyon ve müdahalelerin belgelenmesine ve dijital arşiv oluşturulmasına olanak tanımıştır. Elde edilen nokta bulutları üzerinden gerçekleştirilen mesh modelleme işlemleriyle, yapıların zaman içerisindeki bozulma süreçleri analiz edilerek müdahale öncelikleri belirlenmiştir. Ayrıca bu modeller, müze uygulamalarında sanal tur ve VR projeleri için de temel teşkil etmiştir. Tüm bu veriler, FARO SCENE yazılımı ile işlenmiş, ortofoto üretimleri ve kesit analizleri yapılmıştır. Safranbolu ve Topkapı Sarayı örnekleri, kültürel miras yapılarında lazer tarama teknolojisinin gelişmiş belgeleme gücünü ve dokümantasyon kalitesini gözler önüne sermektedir.