Türkiye'de Riegl LiDAR Sistemleri ile Yapılan Çalışmalar

Bu belge, Riegl markasına ait hava, mobil ve yersel LiDAR sistemlerinin Türkiye'deki kullanım alanlarını, uygulama projelerini ve sağladığı teknolojik katkıları açıklamalarla sunmaktadır. Kent modellemeden restorasyona, orman haritalamasından sınıflandırmalı analizlere kadar çok geniş bir alanda kullanımı bulunan Riegl sistemlerinin Türkiye genelindeki örnekleri aşağıda açıklanmıştır.

1. İstanbul 3B Şehir Modeli – Riegl Q680i ile Hava LiDAR Haritalama

2. Bergama Kentsel Sınıflandırma – Riegl LiDAR Verisi ile Makine Öğrenmesi

İzmir’in Bergama ilçesinde gerçekleştirilen bir başka uygulamada, Riegl marka hava LiDAR cihazlarıyla toplanan veriler kullanılarak şehir içi yüzeyler sınıflandırıldı. Bina, zemin, asfalt, ağaç gibi yüzey türlerinin ayrımı için Random Forest makine öğrenmesi algoritması uygulandı. Bu çalışmada kullanılan nokta bulutları, koordinatlı biçimde GeoTIFF ve LAS formatına dönüştürüldü ve ardından yoğun veri filtreleme algoritmaları ile analiz edildi. %70,20 sınıflandırma doğruluğu elde edilen bu model, hem şehir planlama hem de coğrafi bilgi sistemleri çalışmalarında kullanıldı. Bu tür uygulamalar, Türkiye’de uzaktan algılama tekniklerinin LiDAR ile bütünleştirildiği ileri düzey projelere örnek teşkil etmektedir.

3. Duatepe, Diyarbakır ve Tarihi Yapılar – Riegl VZ‑400i Yersel Tarama

Riegl VZ‑400i yersel lazer tarayıcı, Türkiye’de tarihi yapıların dijital belgelenmesi ve restorasyon planlamaları için çok sayıda projede kullanılmıştır. İstanbul Duatepe, Diyarbakır Sur içi ve İstanbul kara surları gibi yapılar, yüksek doğrulukla taranarak nokta bulutları oluşturulmuştur. Bu sistem, özellikle Nikon D610 gibi profesyonel fotoğraf makineleriyle entegre kullanılarak doku haritalandırmalarında avantaj sağlar. Riegl VZ‑400i, uzun menzili ve otomatik hizalama özellikleri sayesinde, büyük ve karmaşık yapıların ölçümünde tercih edilmektedir. Elde edilen veriler, Georeference yazılımları ve RISCAN Pro ile işlenerek 3D modeller üretildi. Bu modeller restorasyon, röleve, kültürel miras dijitalleştirme ve akademik belgeler için kullanılmaktadır.

4. İstanbul Hastanelerinde Cephe Tarama – İkitelli ve Yeniköy

Ronesans Medikal tarafından yürütülen projelerde, Riegl VZ‑400i cihazları İstanbul’daki hastane kampüslerinde cephe taramaları için kullanılmıştır. İkitelli Şehir Hastanesi ve Yeniköy Hastanesi gibi büyük yapılar, yüksek doğrulukla taranarak mimari analizlere temel veri sağlamıştır. Bu taramalar sayesinde bina cephesindeki deformasyonlar, pencere ve kapı boşlukları, yükseklik farkları gibi tüm detaylar 3D olarak belgelendi. Ayrıca tarama verileri CAD ve BIM platformlarında kullanılarak mühendislik projelerine doğrudan entegre edilmiştir. Bu uygulama, hastane gibi büyük ve karmaşık tesislerde LiDAR sistemlerinin ne derece etkili olduğunu göstermektedir.

5. Kocaeli Tarihi Fabrika – Riegl VZ‑400i ile Endüstriyel Belgeleme

Rotunda Architecture tarafından yürütülen bu projede, Kocaeli’nde bulunan tarihi bir fabrikanın detaylı taraması Riegl VZ‑400i ile gerçekleştirilmiştir. Fabrikanın tüm dış cephesi, iç alanları, çatı sistemi ve makine platformları detaylı biçimde taranmış; veri bulutları sınıflandırılarak 3B BIM model üretilmiştir. Bu tür endüstriyel belgeleme projeleri, mevcut yapıların dijital ikizini oluşturarak bakım planlaması, restorasyon ve mühendislik analizi için temel oluşturmaktadır. Bu çalışma ile Riegl sisteminin sanayi ve kültürel miras kesişiminde başarılı kullanım örneklerinden biri ortaya konmuştur.

6. Küre Mühendislik – Riegl VQ‑780ii ile Hava Haritalama

Küre Mühendislik firması, Türkiye’de Riegl VQ‑780ii hava LiDAR sistemini aktif şekilde kullanan önemli özel sektör aktörlerinden biridir. Bu sistem, orman envanteri çıkarma, arazi sınıflandırma, maden sahası haritalama ve enerji hatları planlaması gibi alanlarda kullanılmaktadır. Yüksek atış frekansı, 60° tarama açısı ve yoğun nokta üretimi sayesinde VQ‑780ii, büyük alanlarda detaylı topoğrafik modellemeye olanak tanımaktadır. Küre Mühendislik tarafından gerçekleştirilen projelerde, ham LiDAR verisinin referanslaması, filtrelenmesi, sınıflandırılması ve DTM/DSM üretimi gibi işlemler kurum içi ekiplerle gerçekleştirilmektedir. Bu sistem sayesinde hem kamu hem de özel sektörde projeler hız kazanmakta ve doğruluk artmaktadır.

İstanbul’un 3 boyutlu şehir modellemesi kapsamında gerçekleştirilen bu büyük ölçekli çalışma, Türkiye’de hava LiDAR teknolojisinin ne denli verimli kullanıldığını kanıtlayan örneklerden biridir. 2012–2014 yılları arasında yapılan bu projede, Riegl Q680i hava LiDAR cihazı ile 5.400 km²'den fazla alan yüksek çözünürlükte taranmıştır. Sistem, 400.000 nokta/saniye yoğunlukta veri üretebilmekte ve ortalama 16–25 pts/m² nokta yoğunluğu sağlamaktadır. Tarama uçuşları sırasında farklı irtifa ve eğim kombinasyonları ile veri çeşitliliği artırılmış, özellikle kentsel yoğunluklu alanlarda detaylı bina cepheleri, çatı geometrileri ve sokak objeleri algılanabilmiştir. Bu veriler RGB hava fotoğrafları ile entegre edilerek dokulu 3D modeller oluşturulmuştur. Veri işleme süreci TerraScan, TerraModeler, CityGRID ve Bentley Descartes yazılımları ile gerçekleştirilmiştir. 17.000'den fazla LAS dosyası önce filtrelenmiş, ardından bina, yer, ağaç ve yol sınıflarına ayrılmıştır. Bu sınıflandırılmış verilerden CityGML formatında LoD2 ve bazı özel bölgelerde LoD3 düzeyinde 3D modeller üretilmiştir. Model, belediye hizmetleri (altyapı planlama, kentsel dönüşüm, ulaşım ağlarının optimizasyonu), afet riski haritalaması (deprem, heyelan analizleri), gölge modelleme ve güneş analizleri gibi çok geniş bir alanda kullanılmıştır.Analizler sonucunda, İstanbul’daki bina stoğunun yoğunluk haritası, çatı tipolojileri ve yükseklik eğrileri çıkarılmıştır. Ayrıca D100 karayolu boyunca mobil tarama yapılarak VMX-250 entegre LiDAR sistemiyle bina cephe geometrileri ve yol donatıları çıkarılmıştır. Bu veriler, ulaşım altyapısı yönetimi ve yeni kavşak tasarımlarında önemli rol oynamıştır. Bu proje, LiDAR ile büyükşehir veri üretimi konusunda örnek teşkil etmiş; teknik, lojistik ve yazılım süreçleriyle Türkiye'nin dijital kent arşivine katkı sağlamıştır.